Magazyny energii stają się coraz popularniejszym elementem instalacji fotowoltaicznych w Polsce. Z jednej strony jest to reakcja na zmiany w systemie rozliczeń dla prosumentów, z drugiej - naturalna ewolucja domowych systemów energetycznych w kierunku większej niezależności. W tym artykule analizujemy opłacalność inwestycji w magazyny energii i wskazujemy, kiedy warto rozważyć ich zakup.
Czym są magazyny energii?
Magazyn energii to urządzenie, które pozwala na przechowywanie nadwyżek energii wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną w celu wykorzystania jej w późniejszym czasie. Najczęściej stosowane rozwiązania to:
- Magazyny litowo-jonowe - najbardziej popularne, oferują dużą gęstość energii przy stosunkowo małych wymiarach
- Magazyny LiFePO4 - bezpieczniejsze od litowo-jonowych, z dłuższą żywotnością
- Magazyny kwasowo-ołowiowe - tańsze, ale mniej wydajne i o krótszej żywotności
- Magazyny przepływowe - stosowane głównie w większych instalacjach
Zmiana systemu rozliczeń a opłacalność magazynów energii
W 2022 roku w Polsce nastąpiła zmiana systemu rozliczeń dla nowych prosumentów - z net-meteringu na net-billing. Oznacza to, że nadwyżki energii wprowadzane do sieci są rozliczane po cenach rynkowych, które zazwyczaj są niższe od cen zakupu energii.
Ta zmiana znacząco wpłynęła na ekonomikę inwestycji w fotowoltaikę, zmniejszając jej opłacalność w tradycyjnym modelu bez magazynowania. W nowej sytuacji magazyn energii pozwala zwiększyć autokonsumpcję - czyli zużycie wyprodukowanej energii na własne potrzeby - co przekłada się na większe oszczędności.
Kiedy warto rozważyć zakup magazynu energii?
1. Wysoki pobór energii wieczorem i w nocy
Jeśli większość energii zużywasz wieczorem i w nocy, gdy instalacja fotowoltaiczna nie produkuje prądu, magazyn energii pozwoli Ci wykorzystać nadwyżki wyprodukowane w ciągu dnia, zamiast oddawać je do sieci i później odkupować po wyższej cenie.
2. Częste przerwy w dostawie prądu
Dla osób mieszkających w rejonach, gdzie często występują przerwy w dostawie energii, magazyn energii pełni funkcję zasilania awaryjnego (UPS). W przypadku blackoutu, magazyn może zasilać wybrane obwody w domu, zapewniając ciągłość działania najważniejszych urządzeń.
3. Rozliczanie w systemie net-billing
Jeśli Twoja instalacja jest lub będzie rozliczana w systemie net-billing, magazyn energii może poprawić ekonomikę inwestycji, zwiększając współczynnik autokonsumpcji.
4. Planowana rozbudowa instalacji w przyszłości
Jeśli planujesz w przyszłości rozbudowę instalacji fotowoltaicznej lub zakup samochodu elektrycznego, magazyn energii może być dobrym uzupełnieniem systemu, zwiększającym elastyczność wykorzystania energii.
Analiza opłacalności inwestycji
Koszty magazynów energii
Ceny magazynów energii dla gospodarstw domowych w Polsce zaczynają się od około 15 000 zł za systemy o pojemności 5 kWh i mogą sięgać nawet 50 000 zł za rozwiązania o pojemności 10-15 kWh. Do tej kwoty należy doliczyć koszty montażu i integracji z istniejącą instalacją fotowoltaiczną.
Czynniki wpływające na opłacalność
Przy analizie opłacalności inwestycji w magazyn energii należy wziąć pod uwagę:
- Profil zużycia energii - im więcej energii zużywasz wieczorem i w nocy, tym większe korzyści z magazynu
- Różnica między ceną zakupu a sprzedaży energii - im większa różnica, tym szybszy zwrot z inwestycji
- Pojemność magazynu - zbyt mały magazyn nie wykorzysta pełnego potencjału, zbyt duży będzie nieefektywny kosztowo
- Żywotność magazynu - liczba cykli ładowania/rozładowania przed spadkiem pojemności poniżej określonego poziomu (zazwyczaj 70-80% pojemności początkowej)
- Możliwość uzyskania dotacji - programy takie jak "Mój Prąd 5.0" oferują dofinansowanie do magazynów energii
Dotacje na magazyny energii
W ramach programu "Mój Prąd 5.0" można uzyskać dofinansowanie do magazynu energii elektrycznej w wysokości do 16 000 zł, nie więcej jednak niż 50% kosztów kwalifikowanych. To znacząco poprawia ekonomikę inwestycji w magazyn energii.
Korzyści pozafinansowe
Poza aspektem ekonomicznym, magazyny energii oferują szereg innych korzyści:
- Niezależność energetyczna - mniejsza zależność od sieci elektroenergetycznej i wahań cen energii
- Zasilanie awaryjne - zabezpieczenie na wypadek przerw w dostawie energii
- Stabilizacja sieci - magazyny energii mogą w przyszłości uczestniczyć w usługach regulacyjnych dla sieci, co może generować dodatkowy przychód
- Ekologia - większe wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych zmniejsza ślad węglowy
Case study - przykładowa analiza opłacalności
Rozważmy przykład gospodarstwa domowego z instalacją fotowoltaiczną o mocy 7 kWp, rozliczanego w systemie net-billing:
- Roczna produkcja energii: 6 650 kWh
- Roczne zużycie energii: 5 000 kWh
- Autokonsumpcja bez magazynu: 30% (1 995 kWh)
- Nadwyżka oddawana do sieci: 4 655 kWh
- Cena zakupu energii: 0,75 zł/kWh
- Cena sprzedaży energii do sieci: 0,30 zł/kWh
Bez magazynu energii:
- Oszczędności z autokonsumpcji: 1 995 kWh × 0,75 zł = 1 496,25 zł
- Przychód ze sprzedaży nadwyżek: 4 655 kWh × 0,30 zł = 1 396,50 zł
- Koszt zakupu energii z sieci: (5 000 kWh - 1 995 kWh) × 0,75 zł = 2 253,75 zł
- Roczne oszczędności: 1 496,25 zł + 1 396,50 zł - 2 253,75 zł = 639 zł
Z magazynem energii o pojemności 10 kWh:
- Zwiększenie autokonsumpcji do 70% (4 655 kWh)
- Nadwyżka oddawana do sieci: 1 995 kWh
- Oszczędności z autokonsumpcji: 4 655 kWh × 0,75 zł = 3 491,25 zł
- Przychód ze sprzedaży nadwyżek: 1 995 kWh × 0,30 zł = 598,50 zł
- Koszt zakupu energii z sieci: (5 000 kWh - 4 655 kWh) × 0,75 zł = 258,75 zł
- Roczne oszczędności: 3 491,25 zł + 598,50 zł - 258,75 zł = 3 831 zł
- Dodatkowe roczne oszczędności dzięki magazynowi: 3 831 zł - 639 zł = 3 192 zł
Koszt inwestycji w magazyn: 35 000 zł
Dotacja z programu "Mój Prąd": 16 000 zł
Koszt własny: 19 000 zł
Prosty okres zwrotu: 19 000 zł ÷ 3 192 zł = około 6 lat
Biorąc pod uwagę, że żywotność magazynu wynosi około 10-15 lat, taka inwestycja może być opłacalna. Jednak dla każdego gospodarstwa domowego analiza będzie wyglądać inaczej, w zależności od profilu zużycia energii, cen energii i kosztów magazynu.
Podsumowanie
Magazyny energii mogą być opłacalną inwestycją, szczególnie dla prosumentów rozliczanych w systemie net-billing, osób z dużym zużyciem energii w godzinach wieczornych i nocnych, oraz mieszkańców obszarów z niestabilnymi dostawami energii.
Jednak decyzja o zakupie magazynu energii powinna być poprzedzona dokładną analizą indywidualnej sytuacji, uwzględniającą:
- Profil zużycia energii
- Wielkość instalacji fotowoltaicznej
- Możliwość uzyskania dotacji
- Koszty magazynu i jego instalacji
- Różnice w cenach zakupu i sprzedaży energii
W Krupnaya-Kotleta oferujemy kompleksowe doradztwo w zakresie doboru magazynów energii do istniejących lub planowanych instalacji fotowoltaicznych. Nasi eksperci przeprowadzą indywidualną analizę opłacalności i dobiorą rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twoich potrzeb. Zapraszamy do kontaktu!